مقدمه
کویل یا کلاف فولادی یک محصول فولادی تمام شده مانند ورق یا نوار است که پس از عملیات نورد، پیچ خورده یا کلاف شده است. با توجه به تجربه به دست آمده در این سال ها، استانداردهای مختلفی شکل گرفته که کویل های فولادی را به انواع نورد سرد و گرم یا کلاف فولاد ضد زنگ، کلاف کربن و فولاد گالوانیزه بر اساس محصولات فعلی و استانداردهای بین المللی طبقه بندی می کند.
کویل فولادی
همانطور که در بالا ذکر شد، کویل یک محصول تمام شده فولادی، مانند ورق یا نوار است که نورد شده و سپس به صورت کلاف پیچیده شده است. بر اساس تجربه به دست آمده در طی سالیان، کلاف های فولادی بر اساس محصولات فعلی و استانداردهای بین المللی به دو دسته کلاف فولادی نورد سرد و کلاف فولاد نورد گرم یا کلاف فولاد ضد زنگ، کویل کربن و فولاد گالوانیزه طبقه بندی می شوند. در ادامه به بررسی انواع کویل و جنس هرکدام پرداخته شده است.
کویل فولادی نورد گرم
کویل های فولادی نورد گرم از محصولات نیمه آماده ای ساخته می شوند که در دمای بالا نورد و آنیل شده و نهایتاً به ضخامت معینی کاهش یافته و به صورت کلاف پیچیده می شوند. فولاد نورد گرم برای تولید لولهها، دربهای فولادی و مخازن یا پردازش بیشتر به فولاد نورد سرد استفاده میشود. کویل های فولادی گالوانیزه گرم با پوشش روی خالص از طریق فرآیند گالوانیزه گرم در دسترس هستند. این نوع کویل اقتصاد، استحکام و شکل پذیری فولاد را همراه با مقاومت خوردگی روی ارائه می دهد. فرآیند غوطه وری داغ فرآیندی است که در آن فولاد در لایه هایی از روی پوشش داده می شود تا در برابر زنگ زدگی محافظت شود. این به ویژه برای کاربردهای بیشماری در فضای باز و صنعتی مفید است. آنها عمدتاً در سقف ساختمان، در، پنجره، درب کرکره ای و پوسته خودرو، شاسی، درب، درب صندوق عقب، مخزن روغن و گلگیر و همچنین تجهیزات الکتریکی مانند پایه یخچال و پوسته و غیره استفاده می شوند.
کلاف فولادی نورد سرد
کلاف های فولادی نورد سرد با اچ کردن صفحه نورد گرم در محلول اسید ضعیف برای از بین بردن زنگ زدگی، تمیز کردن، برس زدن، خشک کردن، روغن کاری، باز کردن و در نهایت نورد سرد از طریق صفحه ساخته می شوند. سپس تحت فشار از دستگاه کاهش اندازه عبور داده می شود و به صورت کلاف می پیچد.
فولاد نورد سرد محصول نهایی بالاتر با سطح صاف تر، دقت ابعادی بالاتر (ضخامت، عرض، طول) و استحکام بالاتر است. بسیاری از فولادهای نورد سرد در صنعت خودرو استفاده می شود، اما برخی از آنها در ساخت وسایل خانگی نیز استفاده می شوند. مواد اولیه کلاف فولادی نورد سرد، محصول نورد گرم با کیفیت بالا است و پس از انجام نورد مداوم، چربی زدایی، بازپخت، اکسید زدایی و برش می شود.
کویل ضدزنگ
فولاد ضد زنگ از نظر میزان کروم و در برخی موارد نیکل با فولاد کربنی متفاوت است. افزودن کروم به فولاد کربنی آن را در برابر زنگ زدگی و لکه شدن مقاوم تر می کند و هنگامی که نیکل به فولاد ضد زنگ کروم اضافه می شود، خواص مکانیکی آن مانند چگالی، ظرفیت گرمایی و استحکام را افزایش می دهد. به عنوان مثال، از ورق های فولادی ضد زنگ در ساخت ماشین آلات، ابزار و ظروف استفاده می شود. این کویل ها در انواع کویل استیل 316، کویل استیل 309 و کویل استیل 304 تولید می شوند.
کویل کربنی
کویل کربنی، نوعی فولاد است که عموماً فقط دارای مقدار کمی عناصر غیر از کربن، سیلیسیم، منگنز، گوگرد و فسفر است، بنابراین عنصر آلیاژی قابل توجهی ندارد. سیم پیچ کربنی برای کاربردهای درجه دو خوب است و هیچ تقاضای خاصی برای کیفیت سطح ندارد. فولاد کویل کربنی در انواع و ضخامت ها برای پشتیبانی از کاربردهای بی شمار این فلز عرضه می شود. بر اساس میزان کربن موجود در آلیاژ چهار نوع فولاد کربنی وجود دارد. فولادهای کم کربن نرم تر و راحت تر تشکیل می شوند و فولادهای با محتوای کربن بالاتر سخت تر و محکم تر، اما انعطاف پذیری کمتری دارند و ماشین کاری و جوشکاری آنها دشوارتر می شود.
کویل گالوانیزه
کویل گالوانیزه زمانی که ورق یا نوار نورد گرم یا سرد با فلز روی (Zn) پوشانده می شود، تولید می شود. این کویل به وسیله یکی از فرآیندهای غوطه وری گرم یا رسوب الکترولیتی ساخته می شود. پوشش روی اعمال شده با روش غوطه وری داغ معمولاً به اندازه کافی سنگین است که بدون پوشش محافظ اضافی در برابر خوردگی مقاومت کند. مواد گالوانیزه برای کاربردهای مقاوم در برابر خوردگی بدون عملیات شیمیایی و رنگ آمیزی بعدی استفاده نمی شوند، مگر در شرایط خورندگی ملایم که به دلیل پوشش نازک روی ورق ها مقاومت مناسبی نشان می دهند.
گالوانیزه یک پوشش روی خالص است. یک فرآیند عملیات حرارتی ویژه، پوشش روی خالص را به پوشش آلیاژ روی/آهن تبدیل می کند و این محصول به نام Galvanneal نیز شناخته می شود. از ورق گالوانیزه در صنایع مختلفی نظیر صنعت خودروسازی یا در تولید مواد سقفی (مانند فلاشینگ، ناودانی) استفاده می شود.
گردآورنده: سید رحیم کیاحسینی