مقدمه:
به لطف استحکام فوق العاده، سختی و مقاومت در برابر خوردگی، ورق استیل یکی از مهم ترین مواد در دنیای مدرن و در صنایع استراتژیک و غیر استراتژیک محسوب می شود. در حالی که فولاد برای هزاران سال مورد استفاده قرار گرفته است، ورق استیل تا سال 1913 اختراع نشد. از آن زمان به بعد ورق استیل در تار و پود صنایع مختلف ورود پیدا کرد و چنان عملکرد و بازدهی مطلوبی را به نمایش گذاشت که امروزه این ماده بر صنعت فلز جهان تسلط یافته است.
اما انواع مختلفی از ورق استیل وجود دارد و نمی توان به طور عمومی از یک نوع مشخص از ورق استیل استفاده نمود. در واقع انواع متنوعی از ورق استیل وجود دارد که به پنج کلاس اصلی تقسیم می شوند. هر کلاس نمرات و انواع خاص خود را دارد. درک پنج کلاس ورق استیل برای هر کسی که در صنعت فلز کار می کند یا از فلز برای حرفه خود استفاده می کند مهم است. کلاس های مختلف ورق استیل نشان دهنده خواص و ترکیب شیمیایی ورق استیل مورد نظر می باشد.
پنج کلاس ورق استیل
-
ورق استیل آستنیتی
رایج ترین کلاس (و مسلماً مهم ترین) ورق استیل آستنیتی است. این گروه از ورق استیل دارای مقدار زیادی کروم و نیکل است که مقاومت در برابر خوردگی قابل اعتماد و خواص مکانیکی عالی را ارائه می دهد. اگرچه آنها را نمی توان با عملیات حرارتی سخت کرد، اما ورق استیل آستنیتی محبوب است زیرا می توان آن را با کار سرد سخت نموده و کارآیی لازم را در آن ایجاد نمود.
یکی از دلایل اصلی محبوبیت ورق استیل آستنیتی این است که، این آلیاژ یکی از ورق های استیل سازگار با جوش است. به دلیل چکش خواری همراه با استحکام، شهرت خوبی به دست آورده است، به همین دلیل است که برای کاربردهای متعدد بسیار محبوب است.
این کلاس از فولاد شامل سری 200 و 300 می باشد. اغلب به دو زیرگروه کم کربن و پر کربن تقسیم می‌شود و در همین دسته ها به بازار عرضه می‌شود یا به فروش می‌رسد. فولاد کم کربن (معمولاً با "L" مشخص می شود) دارای سطوح کربن زیر 0.3٪ است، در حالی که کربن بالا ("H") دارای سطح کربن بین 0.4٪ تا 1٪ است.
نمونه هایی از ورق استیل آستنیتی:
نوع 304 یک گزینه محبوب برای ساخت تجهیزات پردازش مواد شیمیایی ملایم، مواد غذایی یا لبنیات و تجهیزات صنایع غذایی است. این ماده یکی از آلیاژهای کلیدی در صنعت ورق استیل به حساب می آید، زیرا در کاربردهای بی شماری از آن استفاده می شود.
این نوع ورق استیل یکی از بهترین مواد برای مقاومت در برابر خوردگی است. این محصول با مقادیر زیادی کروم، نیکل و مولیبدن ساخته شده است که همگی با هم کار می کنند تا مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی ایجاد کنند. این نوع فلز که در فرآوری شیمیایی، تولید کاغذ و صنایع غذایی و آشامیدنی استفاده می شود، در کاربردهای دریایی نیز بسیار مفید است.
ورق استیل فریتی
پس از ورق استیل آستنیتی، این فلز احتمالاً محبوب ترین و رایج ترین کلاس ورق استیل است. ورق استیل فریتی با افزودن عناصر آلیاژی شامل مولیبدن، آلومینیوم یا تیتانیوم ساخته می شود. در تمام این فلزات علاوه بر کروم و نیکل که برای ساختن مواد آستنیتی استفاده می شود، عناصر دیگری نیز وجود دارد.
از بین تمام کلاس های مختلف، این نوع ورق استیل بیشتر به دلیل توانایی آن در برابر استرس و جلوگیری از ترک خوردن شناخته شده است. مانند تمام ورق های استیل، در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت می کند، اما توانایی آن برای قوی ماندن در شرایط استرس، آن را برای صنعت خودروسازی، به ویژه برای اگزوز، محورها، شفت ها و بست ها ایده آل می کند.
به طور کلی برای جوشکاری گزینه مناسبی نیستند. این ضعف به این دلیل است که آنها تمایل به رشد دانه در منطقه تحت تأثیر گرما دارند. آنها همچنین دارای استحکام نسبتاً ضعیفی در دمای بالا هستند که کارآیی آنها را در بسیاری از کاربردها محدود می کند.
در صنعت، این فلزات اغلب به عنوان "فولاد کروم مستقیم" نامیده می شود، اصطلاحی که برای توصیف انواع 405 و 409 استفاده می شود. این گزینه‌های فریتی معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که زیبایی بصری مهم نباشد.
نمونه هایی از ورق استیل فریتی:
-
ورق استیل 409
این یکی از مقرون به صرفه ترین انواع ورق استیل است، بنابراین تقریباً برای هر هدفی که ظاهر بصری مهم نیست، استفاده می شود. قیمت جذابی دارد زیرا فلز از مقدار کمی کروم استفاده می کند. برای قطعات داخلی و خارجی خودرو و لوازم خانگی، از جمله صدا خفه کن، محبوب است.
-
ورق استیل 430
این فلز فریتی دارای توانایی منحصر به فردی در مقاومت در برابر خوردگی اسیدهای نیتریک، گازهای گوگرد و اسیدهای آلی است. به دلیل این ویژگی، به یکی از فلزات مفید در لوازم خانگی از جمله آستر ماشین ظرفشویی، حلقه های تزئینی اجاق گاز و پانل های کابینت در یخچال تبدیل شده است.
گردآورنده: سید رحیم کیاحسینی